axolotls หรือปลาตีนเม็กซิโก สัตว์เลี้ยงแปลกที่มีหน้าตาสุดแฟนตาซี
แอกโซลอเติล (Axolotl) หรือปลาตีนเม็กซิโก เป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำชนิดหนึ่งที่มีรูปร่างหน้าตาแปลกตาคล้ายกับปลาตีนที่เราคุ้นเคย แต่มีความน่ารักและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวสูง ทำให้เป็นที่นิยมเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงในช่วงหลายปีที่ผ่านมา
แอกโซลอเติลเป็นซาลาแมนเดอร์ขนาดเล็ก ที่มีถิ่นที่อยู่ค่อนข้างจำกัด โดยจะพบได้เฉพาะทะเลสาบหรือพื้นที่ชุ่มน้ำในประเทศเม็กซิโกเท่านั้น จึงเป็นที่มาของชื่อ ปลาตีนเม็กซิโก จุดเด่นของปลาตีนเม็กซิโกก็คือ มีพู่เหงือกสีแดงสดซึ่งเป็นอวัยวะช่วยในการหายใจซึ่งติดตัวมาตั้งแต่ฟักออกจากไข่ โดยที่ไม่หายไปเหมือนกับสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำจำพวกอื่น เช่น กบหรือซาลาแมนเดอร์ชนิดอื่น นอกจากนี้สิ่งที่ถือได้ว่าเป็นสิ่งมหัศจรรย์อีกประการหนึ่งของแอกโซลอเติล คือ เมื่ออวัยวะไม่ว่าส่วนใดของร่างกายขาดหายไปจะสามารถซ่อมแซมตัวเองได้ ไม่ว่าจะเป็นอวัยวะภายนอกหรืออวัยวะสำคัญภายในร่างกาย เช่น หัวใจ ปอด
ปลาตีนเม็กซิโกเป็นสัตว์ที่ไม่มีเปลือกตา และของเหลวที่ขับออกมาเป็นของเสียออกจากร่างกายก็ไม่ใช่ปัสสาวะ แต่เป็นน้ำที่ผ่านเหงื่อ อีกทั้งยังมีสีผิวแตกต่างกันหลากหลายด้วย เช่น สีน้ำตาลเข้ม สีดำ สีส้ม สีขาวตาดำ หรือแม้กระทั่งสีขาวตาแดง โดยสาเหตุที่เป็นแบบนี้ เพราะปลาตีนเม็กซิโกเป็นสัตว์ที่มีวิวัฒนาการแบบย้อนกลับเพื่อให้เข้าได้กับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย
สถานะในธรรมชาติของปลาตีนเม็กซิโกหรือแอกโซลอเติลจัดอยู่ในภาวะเสี่ยงขั้นวิกฤติต่อการสูญพันธุ์ เนื่องจากถูกคุกคามอย่างหนักในถิ่นที่อยู่จากมนุษย์และยังตกเป็นอาหารของสัตว์ขนาดใหญ่กว่าตามห่วงโซ่อาหาร เช่น นกกินปลา ปลาขนาดใหญ่ เป็นต้น
นอกจากนี้แล้ว ปลาตีนเม็กซิโกยังกลายเป็นสัตว์เลี้ยงของผู้นิยมเลี้ยงสัตว์แปลก ๆ อีกด้วย โดยนิยมเลี้ยงในตู้ปลาเช่นเดียวกับสัตว์น้ำทั่วไป ในประเทศไทย บางครั้งแอกโซลอเติลจะถูกเรียกว่า "หมาน้ำ"
ลักษณะเด่นของปลาตีนเม็กซิโก
- เหงือกภายนอก: ลักษณะเด่นที่สุดของปลาตีนเม็กซิโกคือเหงือกภายนอกสีแดงสด 3 อันที่โผล่ออกมาด้านข้างของหัว ซึ่งเป็นอวัยวะที่ใช้ในการหายใจ
- รูปร่าง: มีลำตัวอ้วนกลม หัวกว้าง และมีครีบหางยาว
- สีสัน: โดยทั่วไปจะมีสีน้ำตาลเข้ม แต่มีการผสมพันธุ์จนได้สีสันที่หลากหลาย เช่น สีชมพู สีทอง สีดำ และสีขาว
- ความสามารถในการงอกอวัยวะ ปลาตีนเม็กซิโกมีความสามารถในการงอกส่วนต่างๆ ของร่างกายที่สูญเสียไปได้อย่างน่าทึ่ง เช่น ขา หาง หรือแม้แต่อวัยวะภายใน ทำให้เป็นสัตว์ที่น่าสนใจสำหรับการศึกษาทางวิทยาศาสตร์
ที่อยู่อาศัยและถิ่นกำเนิด
ปลาตีนเม็กซิโกมีถิ่นกำเนิดในทะเลสาบโซชิมิลโก (Xochimilco) ซึ่งอยู่ใกล้กับเมืองเม็กซิโกซิตี้ ประเทศเม็กซิโก โดยอาศัยอยู่ในน้ำเย็นและสะอาด
เหตุผลที่ปลาตีนเม็กซิโกเป็นที่นิยม
- รูปลักษณ์น่ารัก: ด้วยรูปร่างหน้าตาที่แปลกตาและสีสันที่หลากหลาย ทำให้ปลาตีนเม็กซิโกเป็นสัตว์เลี้ยงที่น่ารักและดึงดูดใจ
- ความสามารถพิเศษ: ความสามารถในการงอกใหม่ของอวัยวะต่างๆ ทำให้ปลาตีนเม็กซิโกเป็นสัตว์ที่น่าสนใจและมีเอกลักษณ์
- การดูแลไม่ยาก: แม้จะมีรูปร่างหน้าตาแปลกตา แต่การดูแลปลาตีนเม็กซิโกก็ไม่ยากเกินไป เพียงแค่เตรียมตู้ปลาที่มีขนาดเหมาะสม น้ำสะอาด และให้อาหารที่ถูกต้อง
การเลี้ยงปลาตีนเม็กซิโก
- ตู้ปลา: ส่วนมากผู้ที่นำมาเลี้ยงจะเลือกใช้ตู้ปลาเป็นที่สำหรับเลี้ยงปลาตีนเม็กซิโก ควรเลือกตู้ปลาที่มีขนาดใหญ่พอสมควร มีระบบกรองที่ดี และรักษาอุณหภูมิของน้ำให้อยู่ในช่วง 16-20 องศาเซลเซียส
- อาหาร: ปลาตีนเม็กซิโกกินอาหารสด เช่น หนอนแดง ไส้เดือน หรืออาหารเม็ดสำหรับปลาตีนเม็กซิโกโดยเฉพาะ
- การเปลี่ยนน้ำ: ควรเปลี่ยนน้ำในตู้ปลาเป็นประจำ เพื่อรักษาคุณภาพของน้ำให้สะอาด
ปัญหาที่อาจเกิดขึ้น
- การติดเชื้อ: ปลาตีนเม็กซิโกเป็นสัตว์ที่อาศัยอยู่ในแหล่งน้ำที่สะอาด หากมีการดูแลความสะอาดภายในตู้ที่ไม่ดีพออาจทำให้ติดเชื้อแบคทีเรียหรือปรสิตได้ง่าย จึงต้องหมั่นสังเกตอาการผิดปกติ
- คุณภาพน้ำ: น้ำที่สกปรกหรือมีอุณหภูมิไม่เหมาะสมอาจทำให้ปลาตีนเม็กซิโกป่วยได้
ข้อควรระวังก่อนเลี้ยงปลาตีนเม็กซิโก
- ศึกษาข้อมูลให้ละเอียด: ก่อนตัดสินใจเลี้ยง ควรศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับการเลี้ยงปลาตีนเม็กซิโกให้ละเอียด เพื่อให้สามารถดูแลได้อย่างถูกต้อง
- เตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม: ควรเตรียมอุปกรณ์ที่จำเป็นสำหรับการเลี้ยงปลาตีนเม็กซิโกให้พร้อมก่อนนำมาเลี้ยง
- ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ: หากมีข้อสงสัย ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสัตว์น้ำ
